| უნიფიცირებული დასახელება: | ჰეპარინის ნატრიუმიHeparin Sodium | ||
| ა.თ.ქ. კლასიფიკაცია: | |||
S01XA14 | S პრეპარატები გრძნობის ორგანოების დაავადებების მკურნალობისათვის | ||
| 01 პრეპარატები თვალის დაავადებების მკურნალობისათვის | |||
| X სხვა პრეპარატები თვალის დაავადებების მკურნალობისათვის | |||
| A სხვა პრეპარატები თვალის დაავადებების მკურნალობისათვის | |||
B01AB01 | B სისხლწარმოქმნა და სისხლი | ||
| 01 ანტიკოაგულანტები | |||
| A ანტიკოაგულანტები | |||
| B ჰეპარინი და მისი წარმოებულები | |||
C05BA03 | C გულ-სისხლძარღვთა სისტემა | ||
| 05 ანგიოპროტექტორები | |||
| B ვენების ვარიკოზული გაგანიერების დროს გამოსაყენებელი პრეპარატები | |||
| A ჰეპარინის შემცველი პრეპარატები ადგილობრივი გამოყენებისათვის | |||
| ანოტაცია: | |||
| ფარმაკოლოგიური თვისება: | ჰეპარინი წარმოადგენს ანიონურ მუკოპოლისაქარიდს (სულფატირებულ გლუკოზამინოგლიკანს). პრეპარატის მოლეკულური მასა შეადგენს 3000-30000-ს. ჰეპარინის მოქმედების ძირითად მექანიზმს წარმოადგენს მისი ანტიკოაგულანციური ეფექტი, რომელიც ვლინდება In vitro, ასევე In vivo მისი ვენაში შეყვანის დროს. ჰეპარინის მოქმედების მექანიზმი ძირითადად დაკავშირებულია მის მიერ პლაზმურ კოფაქტორ-ანტითრომბინ III-თან კომპლექსის წარმოაქმნასთან, რომელიც ნელა და პროგრესირებადი სახით თრგუნავს შედედების გააქტივებული IXა Xა XIა XIIაა ფაქტორების და თრომბინის მოქმედებას. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია გააქტივებული X ფაქტორის ინჰიბიცია, რადგან იგი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს კოაგულაციის პროცესში. მისი აქტივობის დათრგუნვისათვის საჭიროა ჰეპარინის უფრო დაბალი დოზები, ვიდრე ფერმენტ თრომბინის აქტივობის ინჰიბირებისათვის. სწორედ აღნიშნული წარმოადგენს ვენების თრომბოზების პროფილაქტიკის მიზნით ჰეპარინის კანქვეშ დაბალი დოზებით გამოყენების რაციონალურ საწყისს. მისგან განსხვავებით თრომბოზების სამკურნალოდ საჭიროა ჰეპარინის უფრო მაღალი დოზებით გამოყენება. ჰეპარინი, თრომბოციტების ფუნქციის დათრგუნვით და სისხლდენის დროის გახანგრძლივებით გავლენას ახდენს ჰემოსტაზის პროცესზე. იგი არ ხასიათდება თრომბოლიზური მოქმედებით (იგი არ წარმოადგენს ფიბრინოლიზურ საშუალებას), თუმცა თრომბის ზრდის პროცესის შეფერხებით იგი ამცირებს მის ზომებს. ფარმაკოკინეტიკა ჰეპარინის მოქმედება იწყება დაუყოვნებლივ მისი ვენაში ინექციის და 20-30წთ-ის შემდეგ კანქვეშა ინექციის დროს. ჰეპარინის ნახევრადგამოყოფის პერიოდი საშუალოდ შეადგენს 30 წთ-იდან 5სთ-მდე და დამოკიდებულია პრეპარატის დოზაზე, შეყვანის წესზე და ღვიძლისა და თირკმელების ფუნქციურ მდგომარეობაზე. პრეპარატის კანქვეშა ინექციის დროს მისი მაქსიმალური კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში აღინიშნება 4-5სთ-ის შემდეგ, რომელიც შენარჩუნებულია 12სთ-ის და მეტი ხნის განმავლობაში. პლაზმის ცილებთან ჰეპარინის კავშირი შეადგენს დაახლოვებით 95%-ს. განაწილების მოცულობა ძალიან მცირეა - სულ 0,06ლ/კგ-ში (4ლ/70კგ-ში). იგი პრაქტიკულად მთლიანად რჩება შეკავშირებული პლაზმის ცილებთან, არ აღწევს პლაცენტურ ბარიერში, და არ ექსკრეგირდება დედის რძეში. მისი არააქტიური მეტაბოლიტები ორგანიზმიდან გამოიყოფიან შარდთან ერთად და პრეპარატის მხოლოდ უმნიშვნელო რაოდენობა ელიმინირდება შარდში უცვლელი სახით. | ||
| ჩვენება: | - ღრმა ვენების თრომბოზის პროფილაქტიკა და მკურნალობა; - ღრმა ვენების ოპერაციის შემდგომი თრომბოზის და ფილტვის ემბოლიის პროფილაქტიკა; - ემბოლიზაციით მიმდინარე წინაგულების ფიბრილაცია; - არასტაბილური სტენოკარდია; - მიოკარდიუმის მწვავე ინფარქტი; - ფილტვების ემბოლია; - პერიფერიული სისხლძარღვების დაავადებების დროს თრომბოემბოლიის პროფილაქტიკა და მკურნალობა; - ექსტრაკორპორალური სისხლდენა, სისხლის ტრანსფუზიები, ჰემოდიალიზი; - სტაბილიზატორის სახით სისხლის აღების დროს. | ||
| დოზირება და მიღების წესი: | ჰეპარინის შეყვანა წარმოებს კანქვეშ, ვენაში, ინჰალაციის და ელექტროფორეზის გამოყენებით. თერაპიული მიზნით ჰეპარინს იყენებენ ვენაში უწყვეტი ინფუზიის ან ვენაში რეგულარული ინექციების სახით. პროფილაქტიკის მიზნით ჰეპარინს იყენებენ კანქვეშ, 8-12სთ-იანი ინტერვალით. ჰეპარინის კანქვეშა ინექციის ძირითად ადგილს წარმოადგენს მუცლის წინა-ლატერალური კედელი, მონაცვლეობით მარჯვენა და მარცხენა მხარეს. საჭიროა თხელი გრძელი ნემსის შეყვანა პერპენდიკულარულად, და არა დახრილი სახით, ცერა და საჩვენებელ თითებს შორის მოქცეულ კანის ნაკეცში ხსნარის სრულ შეყვანამდე. ჰეპარინის კანქვეშა ინექციები წარმოებს ღრმად ცხიმოვან ქსოვილში. ჰემატომის ფორმირების თავიდან აცილების მიზნით, საჭიროა შეყვანის ადგილის მუდმივად შეცვლა. ჰეპარინის კონცენტრირებული ხსნარის კანქვეშა ინექციას იყენებენ ხშირად, რადგან ამ დროს მკურნალობა მნიშვნელოვნად უმჯობესდება. ჰეპარინის საწყისი დოზა ძირითადად შეადგენს 5000ს/ე-ს. იგი შეჰყავთ ვენაში, შემდგომში მკურნალობა გრძელდება ჰეპარინის კანქვეშა ინექციით ან მისი ვენაში ინფუზიით. ჰეპარინის შემანარჩუნებელი დოზები დამოკიდებულია მისი შეყვანის წესზე. - ვენაში უწყვეტი ინფუზიის დროს ინიშნება 1000-2000ს/ე/სთ-ში, ე.ი. 2000040000ს/ე/დღეღამეში. ჰეპარინს ხსნიან 100მლ ნატრიუმის ქლორიდის იზოტონურ ხსნარში; -ვენაში რეგულარული ინექციების დროს ინიშნება ჰეპარინის 5000-10000ს/ე ყო-ველ 4-6სთ-ში. - კანქვეშა ინექციების დროს ჰეპარინის კონცენტრირებული ხსნარი შეჰყავთ ყო-ველ 12სთ-ში 15000-20000ს/ე ან ყოველ 8სთ-ში 8000-10000ს/ე. ჰეპარინის დოზების შერჩევა ხდება ნაწილობრივ აქტივირებული თრომბოპლასტინის დროის მიხედვით(1,5-2,5ჯერ მეტი საკონტროლო მაჩვენებელთან შედარებით). პრეპარატის მცირე დოზებით კანქვეშა ინექციების დროს (თრომბის წარმოქმნის პროფილაქტიკა) საჭირო არ არის ნაწილობრივ აქტივირებული თრომბოპლასტინის დროის რეგულარული კონტროლი, რადგან იგი უმნიშვნელოდ იზრდება. ჰეპარინის ვენაში უწყვეტი ინფუზია, რეგულარულ ინექციებთან შედარებით, წარმოადგენს მეტად მოხერხებულ მეთოდს, რადგან იგი უზრუნველყოფს მეტად მნიშვნელოვან ჰიპოკოაგულაციას და ნაკლებად საშიშია სისხლდენის თვალსაზრისით. ჰეპარინის ვენაში ინექციები რეკომენდებულია მხოლოდ მკურნალობის დასაწყისში ან იმ შემთხვევაში, როდესაც რაიმე მიზეზის გამო შეუძლებელია პრეპარატის ვენაში ინფუზია ან, ჰეპარინის კონცენტრირებული ხსნარის კანქვეშა ინექცია. პრეპარატის რეგულარული ინექციები ვენაში იწვევს ჰემოსტაზის ცვლილებებს, რასაც თან ახლავს მეტად საშიში სისხლდენები, ამიტომ აღნიშნული ინექციები წარმოებს მხოლოდ განსაკუთრებული აუცილებლობის შემთხვევებში. ჰეპარინით მკურნალობის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია პრეპარატის ჩვენებებზე და მისი შეყვანის წესზე. ვენაში ინექციის დროს მკურნალობის ოპტიმალური კურსი შეადგენს 7-10 დღეს, შემდგომში ჰეპარინის შეცვლა ხდება პერორალური ანტიკოაგულანტებით. რეკომენდებულია პერორალური ანტიკოაგულანტის (ვარფარინის და სხვა) გამოყენება ჰეპარინით მკურნალობის პირველივე დღიდან ან მე-5 მე-7 დღეს. ჰეპარინით მკურნალობის შეწყვეტა წარმოებს კომბინირებული მკურნალობიდან 4-5 დღის შემდეგ. თეძო-ბარძაყის ვენების თრომბოზების დროს რეკომენდებულია ჰეპარინის გამოყენება შედარებით ხანგრძლივი დროის განმავლობაში. | ||
| გვერდითი მოვლენები: | ჰეპარინი ხასიათდება კარგი ამტანობით. პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება ალერგიული რეაქციებით შეპყრობილ პაციენტებში, რადგან იგი წარმოადგენს ცხოველების ქსოვილებიდან მიღებულ ექსტრაქტს. აღნიშნულ პაციენტებში ჰეპარინით რეგულარული მკურნალობის დასაწყისში საჭიროა პრეპარატის ტესტ-დოზის 1000ს/ე დანიშვნა. მომატებული მგრძნობელობის რეაქციებიდან ხშირად აღინიშნება ცხელება, ურტიკარია, რინიტი, ასთმა. აღწერილია აგრეთვე ქავილი და ფეხის გულებში ცხელების შეგრძნება. თრომბოციტოპენია (მისი განვითარება შესაძლებელია, როგორც ჰეპარინის მოქმედებით გამოწვეული თრომბოციტების აგრეგაციის პირდაპირი ან იმუნური რეაქციის შედეგად, რომლის დროსაც ანტისხეულები ურთიერთქმედებენ თრომბოციტებთან და ენდოთელიუმთან). პირველი ტიპის რეაქციები, როგორც წესი, ვლინდებიან მსუბუქი ფორმით და მკურნალობის შეწყვეტის შემდეგ ქრებიან, ხოლო მეორე ტიპის რეაქციები ხასიათდებიან მიმდინარეობის მძიმე ფორმით და ზოგჯერ ლეტალური გამოსავლით. ჰეპარინ-ინდუცირებული თრომბოციტოპენიის ფონზე, შესაძლებელია ვენური თრომბოემბოლიის რეციდივით მიმდინარე კანის ნეკროზის და არტერიების თრომბოზის (“თეთრი თრომბები”), განგრენის, მიოკარდიუმის ინფარქტის, ინსულტის განვითარება, ხშირად ლეტალური გამოსავლით. ამიტომ მძიმე თრომბოციტოპენიის განვითარების დროს (თრომბოციტების რაოდენობის 2-ჯერ დაქვეითება საწყის მაჩვენებლებთან შედარებით ან 100000-ზე უფრო დაბლა) აუცილებელია ჰეპარინით მკურნალობის შეწყვეტა. აღწერილია ოსტეოპოროზის (ჰეპარინის ხანგრძლივი გამოყენების დროს) შემთხვევები, გარდამავალი ალოპეცია და ღვიძლის ტრანსამინაზების აქტივობის მომატება. ადგილობრივი გვერდითი მოვლენებიდან შესაძლებელია გაღიზიანება, ტკივილი, ერითემა, ჰემატომები და ინექციის ადგილის დაწყლულება. შესაძლებელია აგრეთვე ჰეპარინის მოქმედებით გამოწვეული სისხლდენა. მათი მინიმუმამდე შემცირება შესაძლებელია პრეპარატის წინააღმდეგჩვენების შეფასების, სისხლის შედედების პროცესის ლაბორატორიული კონტროლით და ზუსტი დოზირების მეთოდით. პრეპარატის გვერდითი მოქმედების ტიპიურ მაგალითს წარმოადგენს სისხლდენა კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან და შარდგამომყოფი გზებიდან, თუმცა ჰემორაგიების წარმოქმნა შესაძლებელია სხვა ორგანოებშიც (თირკმელზედა ჯირკვალი, ყვითელი სხეული, რეტროპერიტონეალური სივრცე). | ||
| ჭარბი დოზირება: | ჰეპარინის ჭარბი დოზირებით გამოწვეული მცირე სისხლდენის დროს, საკმარისია მხოლოდ მისი გამოყენების შეწყვეტა. ძლიერი სისხლდენის დროს ჰეპარინის დოზის გადაჭარბების შემთხვევაში იყენებენ მის ანტი-დოტს-პროტამინ სულფატს (1მგ პროტამინ სულფატი 100ს/ე ჰეპარინზე). საჭიროა იმის გათვალისწინება, რომ ჰეპარინი სწრაფად გამოიყოფა ორგანიზმიდან, იმ შემთხვევაში, როდესაც პროტამინ სულფატი ინიშნება ჰეპარინის წინამდებარე დოზის შეყვანიდან 30წთ-ის შემდეგ. საჭიროა აუცილებელი დოზის მხოლოდ ნახევრის შეყვანა. პროტამინ სულფატის მაქსიმალური დოზა შეადგენს 50მგ-ს. | ||
| უკუჩვენება: | ჰემოფილია და ძლიერი სისხლდენით მიმდინარე სხვა დაავადებები, თრომბოციტოპენია, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის წყლულოვანი დაავადება, ჰემორაგიული ინსულტი, მძიმე არტერიული ჰიპერტენზია, საყლაპავის ვენების ვარიკოზული გაგანიერებით მიმდინარე ღვიძლის ციროზი, თირკმელების უკმარისობა, ბაქტერიული ენდოკარდიტი, მენსტრუაცია, მოსალოდნელი აბორტი, თვალზე, თავის ტვინზე, წინამდებარე ჯირკვალზე, ღვიძლზე და სანაღვლე გზებზე ახლახან ჩატარებული ქირურგიული ოპერაციები, შოკი და ჰეპარინის მიმართ მომატებული მგრძნობელობა. | ||
| ორსულობა და ლაქტაცია: | ორსულობის დროს პრეპარატის გამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ მკაცრი ჩვენებების მიხედვით. რადგან არ არსებობს მონაცემები ჰეპარინის დედის რძეში ექსკრეგირების შესახებ, ამიტომ მისი გამოყენება შესაძლებელია ლაქტაციის პერიოდში. | ||
| განსაკუთრებული მითითებები: | ჰეპარინის შეყვანა კუნთებში რეკომენდებული არ არის, რადგან ამ დროს შესაძლებელია ინექციის ადგილას ჰემატომის წარმოქმნა. ჰეპარინის ხსნარმა შესაძლებელია მიიღოს მოყვითალო ფერი, რომელიც არ ცვლის მის აქტივობას და ამტანიანობას. სამკურნალო მიზნით ჰეპარინის გამოყენების დროს მისი დოზის შერჩევა ხდება აქტივირებული ნაწილობრივი თრომბოპლასტური დროის შედეგების მიხედვით. ჰეპარინით მკურნალობის პროცესში სხვა სამკურნალო ნივთიერებების კუნთებში შეყვანა და ორგანოების ბიოფსიის ჩატარება ნებადართული არ არის. ჰეპარინის პრეპარატების შენახვა წარმოებს ოთახის ტემპერატურაზე 15-25’C; პრეპარატის გაყინვა ნებადართული არ არის. ჰეპარინის გასახსნელად იყენებენ მხოლოდ ფიზიოლოგიურ ხსნარს. | ||
| ურთიერთქმედება სხვა მედიკამენტებთან: | ჰეპარინის მოქმედების ეფექტს აძლიერებს: აცეტილსალიცილის მჟავა, დიპირიდამოლი, არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო და სხვა საშუალებები, რომლებიც იწვევენ თრომბოციტების აგრეგაციის ინჰიბირებას (რომელიც წარმოადგენს მთავარ მექანიზმს ჰემოსტაზით შეპყრობილი პაციენტებისათვის, ჰეპარინით მკურნალობის დროს). ჰეპარინის მოქმედებას ნაწილობრივ ასუსტებს: ანტიჰისტამინური საშუალებები, ფენოთიაზინები, საგულე გლიკოზიდები, ნიკოტინის მჟავა და ტეტრაციკლინები. |
Page generation time: 0. 022508869 sec.
