| უნიფიცირებული დასახელება: | დოპამინიDopamine | ||
| ა.თ.ქ. კლასიფიკაცია: | |||
C01CA04 | C გულ-სისხლძარღვთა სისტემა | ||
| 01 პრეპერატები გულის დაავადებების მკურნალობისათვის | |||
| C კარდიოტონური პრეპარატები (გარდა საგულე გლიკოზიდებისა) | |||
| A ადრენო- და დოპამინომიმეტური საშუალებები | |||
| ანოტაცია: | |||
| ფარმაკოლოგიური თვისება: | იგი წარმოადგენს კარდიოტონულ და ჰიპერტენზიულ საშუალებას. პრეპარატი ავლენს დადებით ინოტროპულ მოქმედებას (აძლიერებს გულის შეკუმშვის ძალას), ზრდის კორონარულ, მეზენტერიულ და თირკმელების სისხლმიმოქცევას დიურეზის მომატებით, ნატრიუმისა და კალიუმის გაძლიერებული გამოყოფით. | ||
| ჩვენება: | - შოკური მდგომარეობა, გამოწვეული გულის უკმარისობით ან მიოკარდიუმის ინფარქტით (კარდიოგენული შოკი); - ოპერაციის შემდგომი პერიოდი (პოსტოპერაციული შოკი), რომლის დროსაც ადგილი აქვს დიდი რაოდენობით სითხის დაკარგვას (პიპოვოლემიური შოკი), მხოლოდ სითხის მოცულობის შევსების შემდეგ; - მძიმე ინფექციური დაავადებებისას (სეპტიური შოკი); -ჰიპერმგრძნობელობის რეაქციის (ანაფილაქსიური შოკი) დროს. სისხლის წნევის ძლიერი დაქვეითება (ჰიპოტენზიის მძიმე ფორმა); - მოსალოდნელი შოკური მდგომარეობა (პრეშოკი) და თირკმელების მოსალოდნელი უკმარისობა. | ||
| დოზირება და მიღების წესი: | დოზა დგინდება ინდივიდუალურად და დამოკიდებულია შოკური მდგომარეობის სიმძიმეზე, ასევე მკურნალობის მიმართ რეაქციაზე. მკურნალობის პერიოდში რეკომენდებულია სისხლმიმოქცევაზე და ელექტროლიტურ ბალანსზე კონტროლი. სიმნოლენციურ პაციენტებში (ცნობიერების დარღვევა ძილიანობის ფირმით), ასპირაციის განვითარების საშიშროების გამო, აუცილებელია სასუნთქი გზების თავისუფალი გამტარობის უზრუნველყოფა. სითხის მოცულობის შევსება რეკომენდებულია მკურნალობის დაწყებამდე. - მცირე დოზები (მაგალითად ინტენსიური მკურნალობა შინაგანი დაავადებების დროს და ნეფროლოგიური მაჩვენებლების მიხედვით): 100-250 მკგ/წთ=1.5-3.5 მკგ/კგ/წთ. - საშუალო დოზები (მაგალითად, ქირურგიულ კლინიკაში ინტენსიური მკურნალობა): 300-700 მკგ/წთ=4-10 მკგ/კგ/წთ. - მაქსიმალური დოზები (მაგალითად სეპტიური შოკის დროს): 750-1500 მკგ/წთ 10.5-21.5მკგ/კგ/წთ. იმ შემთხვევაში. როდესაც საჭიროა ინოტროპიზმის (გულის კუნთის შეკუმშვის ძალის გაძლიერება) და დიურეზის მომატება, პრეპარატის მიღება რეკომენდებულია დოზით 100-250 მკგ/წთ. დიურეზის მომატება აღინიშნება პრეპარატის დოზით 250 მკგ/წთ-ში მიღებისას და იგი შენარჩუნებულია დოზირების ფართო ფარგლებში (1200 მკგ/წთ-მდე). დოზის შემდეგი მომატებისას მოსალოდნელია დიურეზის შემცირება. თუკი საჭიროა არტერიულ წნევაზე ზემოქმედება, რეკომენდებულია დოზის 500 მკგ/წთ-მდე მომატება ან დოპამინის მუდმივი დოზის დროს დამატებით 5 მკგ/წთ-ში ნორადრენალინის დანიშვნა, პაციენტის სხეულის წონის მიხედვით, რომელიც დაახლოებით შეადგენს 70 კგ-ს. მკურნალობის პერიოდში ტაქიკარდიის განვითარებისას ან გულის რითმის დარღვევის დროს არ არის რეკომენდებული დოზის მომატება. ბავშვებში პრეპარატი გამოიყენება 4-6 მკგ/კგ/ წთ-ში. მოზრდილებისაგან განსხვავებით, ბავშვებში დოზის მომატება რეკომენდებულია თანდათანობით, მკურნალობის დაწყებით ყველაზე მცირე დოზით. მკურნალობის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია პაციენტის ინდივიდუალურ ტოლერანტობაზე. არსებობს დადებითი მონაცემები ინფუზიით 28 დღიანი მკურნლობის კურსის ჩატარების შესახებ. დოპამინი განკუთვნილია მხოლოდ ვენაში ინფუზიისათვის. იგი გამოიყენება მხოლოდ განზავებული სახით. იმ შემთხვევაში, როდესაც მკურნალობა ეფექტურია, აუცილებელია პრეპარატის შეყვანის თანდათანობითი შეწყვეტა. დოპამინი მგრძნობიარეა ტუტეების მიმართ, ამიტომ მისი გაჩერება ხანგრძლივად (4 სთ-ზე მეტ ხანს) საინფუზიო ხსნარში, რომლის pH 8-ზე მეტია არ არის რეკომენდებული. საინფუზიო ხსნარი აუცილებელია მომზადდეს თავიდან, უშუალოდ შეყვანის წინ. რეკომენდებულია მხოლოდ გამჭვირვალე, შეუფერადებელი საინფუზიო ხსნარის გამოყენება. მზა ხსნარი სტაბილურია არაუმეტეს 24 სთ-ის განმავლობაში, გამონაკლის შემთხვევაში შესაძლებელია რინგერ-ლაქტატის ხსნართან მისი შერევა. რეკომენდებულია ვენაში შესაყვანი შემდეგი საინფუზიო ხსნარები: -ნატრიუმის ქლორიდის 0.9%-იანი ხსნარი; - გლუკოზის 5%-იანი ხსნარი; - რინგერ-ლაქტატის ხსნარი. | ||
| გვერდითი მოვლენები: | იშვიათად მსუბუქი ფორმის გულისრევა, ღებინება, თავის ტკივილი, მოუსვენრობის შეგრძნება, ხელის თითების ტრემორი, სტენოკარდიული ჩივილები, გულის მუშაობის გახშირება, არტერიული წნევის მომატება. დოზის მომატებასთან ერთად იზრდება გულის რითმის მხრივ დარღვევები (სინუსური ტაქიკარდია, სუპრავენტრიკულური და ვენტრიკულური ექტოპია) და ადგილი აქვს გულის მარცხენა პარკუჭის ენდოდიასტოლური წნევის არასასურველ მომატებას (წნევა მარცხენა პარკუჭის რელაქსაციის ფაზაში). დოპამინის შეყვანის ადგილას მოსალოდნელია კანის ნეკროზის განვითარება, რაც წარმოადგენს საშიშროებას პერიფერიული სისხლმიმოქცევის დარღვევით შეპყრობილ პაციენტებში. მსგავს შემთხვევებს ადგილი აქვს პრეპარატის მაღალი დოზით შეყვანისას. შიგნეულობის ნერვის ინერვაციის მიდამოში ოპერაციის შემდგომ პერიოდში, ან პაცინტებში, რომელთაც გააჩნიათ კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენის მიმართ მიდრეკილება (სისხლის ნაკადის გადანაწილების გამო) არსებობს სისხლდენის საშიშროება. ხსნარის შეცდომით გადასხმის შემთხვევაში (ვენის გარეთ) მოსალოდნელია პარავენოზური ნეკროზი, რის გამოც რეკომენდებულია გადასხმის ჩატარება კათეტერის მეშვეობით. | ||
| უკუჩვენება: | - ფარისებრი ჯირკვლის ჰიპერფუნქცია (თირეოტოქსიკოზი), თირკმელზედა ჯირკვლის ტვინოვანი შრის სიმსივნე (ფეოქრომოციტომა); - გლაუკომის განსაზღვრული ფორმები (წვრილკუთხოვანი გლაუკომა), წინამდებარე ჯირკვლის ჰიპერტროფია (პროსტატის ადენომა) შარდის შეკავებით, ტაქიარითმია, გულის პარკუჭების ციმციმი. | ||
| ორსულობა და ლაქტაცია: | ორსულობის პვრიოდში პრეპარატი გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც დედისათვის მოსალოდნელი სარგებელი მკვეთრად სჭარბობს ნაყოფზე მოსალოდნელ უარყოფით მოქმედებას. განსაკუთრებული მითითებები დოპამინის გამოყენება ბრონქული ასთმით შეპყრობილ პაციენტებში არ არის რეკომენდებელი სულფიტების მიმართ მათი მომატებული მგრძნობელობის გამო. ნატრიუმის დისულფატი წარმოადგენს ძლიერი რეაქციის უნარის მქონე შენაერთს, ამიტომ იგი სიფრთხილით გამოიყენება თიამინთან (ვიტამინი B1) კომბინაციაში, ამ უკანასკნელის შესაძლო დაშლის გამო. სპეციალური მითითებები: მიოკარდიუმზე პრე და პოსტდატვირთვის მომატებისას რეკომენდებულია დოპამინის ნიტრიგლიცერინთან და ნატრიუმის ნიტროპრუსიდთან კომბინაცია. პრეპარატის გამოყენებისას, განსაკუთრებით ბრონქული ასთმით შეპყრობილ პაციენტებში აღინიშნება მომატებული მგრძნობელობის რეაქცია, რაც გამოიხატება ღებინებით, დიარეით, გაძნელებული სუნთქვით, ასთმის მწვავე შეტევით, ცნობიერების დარღვევით ან შოკით. | ||
| ურთიერთქმედება სხვა მედიკამენტებთან: | დოპამინისა და გუანეტიდინის ერთდროული გამოყენებისას მოსალოდნელია სიმპათომიმეტური მოქმედების გაძლიერება. პაციენტები, რომლებიც იღებენ მონოამინოქსიდაზას ინჰიბიტორებს, საჭიროებენ დოპამინის დოზის შემცირებას (დაახლოებით 1/10 თერაპიული დოზის). დოპამინისა და დიურეზული საშუალებების ერთდროული გამოყენება ხელს უწყობს ეფექტების სუმაციას და პოტენცირებას. არსებობს მონაცემები დოპამინისა და ტრიციკლური ანტიდეპრესანტების, ასევე ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებების (გულის რითმის დარღვევის შესაძლებლობა) ან ფენიტოინის (არტერიული წნევის დაქვეითება და ბრადიკარდია) ურთიერთქმედების შესახებ. დოპამინისა და ჭვავის რქის ალკალოიდების ურთიერთქმედებამ შესაძლებელია გამოიწვიოს პერიფერიული სისხლძარღვების შეკუმშვა, რაც ზრდის განგრენის განვითარების რისკს. |
Page generation time: 0. 021413118 sec.
