| უნიფიცირებული დასახელება: | ფლუფენაზინიFluphenazine | ||
| ა.თ.ქ. კლასიფიკაცია: | |||
N05AB02 | N ნერვული სისტემა | ||
| 05 ფსიქოლეფსიური საშუალებები | |||
| A ანტიფსიქოზური პრეპარატები | |||
| B პიპერაზინული სტრუქტურის ფენოთიაზინის წარმოებულები | |||
| ანოტაცია: | |||
| ფარმაკოლოგიური თვისება: | წარმოადგენს ფენოთიაზინის წარმოებულ ნეიროლეფსიურ საშუალებას. ფლუფენაზინს გააჩნია ანტიფსიქოზური, გამააქტივებელი (მაენერგიზებელი) და ზომიერად გამოხატული სედატიური მოქმედება. მისთვის ასევე დამახასიათებელია ღებინების საწინააღმდეგო ეფექტი. პრეპარატის მოქმედების მექანიზმი დაკავშირებულია ცენტრალური ნერვული სისტემის დოფამინური (დ) რეცეპტორების ბლოკადასთან და მის ალფა2-ადრენომაბლოკირებელ აქტივობასთან. | ||
| ფარმაკოკინეტიკა: | ფლუფენაზინის მოქმედება იწყება 24 საა-თიდან 72 საათამდე ინტერვალში. მისი კონცენტრაციის პიკი აღინიშნება მიღებიდან 48-96 საათის შემდეგ, ხოლო ნახევარგამოყოფის პერიოდი შეადგენს 7-დან 10 დღემდე. | ||
| ჩვენება: | შიგნით მისაღებად და პარენტერულად სხვადასხვა ფორმის შოზოფრენიის რეციდივების, პარანოიდული ფსიქოზის, პერორალურად მანიაკალური და ჰიპომანიაკალური მდგომარეობის, ნევროზული მდგომარეობის დროს, რომელსაც თან ახლავს განგაში, დაძაბულობა; ფსიქომოტორული აგზნების შემთხვევაში, რომელიც არ არის დაკავშირებული ქცევითი დარღვევის ფსიქოზებთან. | ||
| დოზირება და მიღების წესი: | ფლუფენაზინის დოზის შერჩევა და მისი გამოყენების სიხშირე განისაზღვრება ინდივიდუალურად. საწყისი დოზა კუნთებში შეადგენს 12.5 მგ-დან 25 მგ-მდე ყოველ 2-4 კვირაში ერთხელ. შესაძლებელია დოზის მომატება 50 მგ-მდე, დოზის შემდგომი გაზრდა შესაძლებელია 12.5 მგ-ით. ერთჯერადი დოზა არ უნდა აღემატებოდეს 100 მგ-ს. პაციენტებს, რომლებიც ადრე არ იღებდნენ პრეპარატს, თავიდან ენიშნებათ ინექციების მოკლევადიანი კურსი ან პრეპარატის შემოგარსული აბები. პრეპარატის საწყისი დოზა 12.5 მგ ინიშნება კუნთებში. თუ არ არის გამოხატული გვერდითი მოვლენები 5-10 დღის შემდეგ ინიშნება 25 მგ. დოზის შემდგომი კორექტირება ხდება ინდივიდუალურად ავადმყოფის რეაქციის მიხედვით. შიგნით მისაღებად ინიშნება 1-5 მგ 2-ჯერ დღეში. საჭიროებისას დღეღამურ დოზას ზრდიან 20 მგ-მდე. პაციენტის ტოლერანტობის განსასაზღვრავად, დოზის შემდგომი გაზრდა ხდება ინდივიდუალურად. ხანდაზმულ პაციენტებში საჭიროა პრეპარატის ნაკლები დოზების გამოყენება, რომლებიც შეადგენს მოზრდილთა დოზის 1/31/4-ს. თუ აღინიშნება ექსტრაპირამიდული დარღვევები, საჭიროა ანტიპარკინსონული საშუალებების დანიშვნა. | ||
| გვერდითი მოვლენები: | ყველაზე ხშირი გვერდითი მოვლენაა - ექსტრაპირამიდული ხასიათის დარღვევები (პარკინსონიზმი, დისტონია, აკატიზია, ოპისტოტონუსი, ჰიპერრეფლექსია). ეს სიმპტომები გარდამავალია და ქრება პრეპარატის დოზის შემცირების ან მკურნალობის შეწყვეტის შემდეგ. მათი შემცირება შესაძლებებლია ანტიპარკინსონული საშუალებების გამოყენებით. ხანდახან აღინიშნება ძილიანობა, მხედველობის დაბინდვა, პირის სიმშრალე, მსუბუქი დარღვევები ვეგეტატური ნერვული სისტემის მხრივ (არასტაბილური არტერიული წნევა) და ენდოკრინული სისტემის მხრივ (ამენორეა, გალაქტორეა, გინეკომასტია, იმპოტენცია), ზოგჯერ მსუბუქი ჰიპოტენზია, ეპილეფსიური კრუნჩხვები და კანის ალერგიული რეაქციები. ყველა ეს სიმპტომები ატარებს გარდამავალ ხასიათს და ქრება დოზის შემცირების ან მკურნალობის შეწყვეტის შემდეგ. ფლუფენაზინი იშვიათად იწვევს მძიმე ხარისხის ჰიპოტენზიას. როგორც სხვა ანტიფსიქოზური საშუალებების გამოყენების დროს, პრეპარატის ხანგრძლივი გამოყენება იწვევს გვიან დისკინეზიას. იგი ხასიათდება ენის, სახის, ტუჩების, სხეულის, და კიდურების უნებლიე რითმული მოძრაობით. გვიანი დისკინეზია ხშირად აღინიშნება ხანდაზმულ პაციენტებში, უპირატესად ქალებში, თუ ისინი იღებენ პრეპარატის დიდ დოზებს. ამ დროს მკურნალობა წყდება, ვინაიდან ანტიპარკინსონული საშუალებები არ არის ეფექტური გვიანი დისკინეზიის დროს. პრეპარატმა შეიძლება გაახანგრძლივოს QT ინტერვალი და გაზარდოს T კბილის სიმაღლე. იშვიათად პრეპარატი იწვევს არითმიას, პარკუჭოვან ტაქიკარდიას და ფიბრილაციას. აღნიშნული დარღვევები ქრება პრეპარატის დოზის შემცირებისას. გამონაკლის შემთხვევაში შეიძლება განვითარდეს ნეიროლეფსიური სინდრომი, რომელიც ხასიათდება ჰიპერთერმიით, კუნთების რიგიდობით, აკინეზიით, ჰიპოტენზიით, სტუპორით და კომით. პრეპარატის მიღება წყდება დაუყოვნებლივ და ტარდება სიმპტომატური მკურნალობა სტაციონარის პირობებში. შესაძლებელია ლეიკოპენიის თრომბოციტოპენიის, ფოტოსენსიბილიზაციის განვითარება, აგრეთვე ალერგიული რეაქციები. პრეპარატის პროლონგირებული ფორმებით მკურნლობისას დროს ავადმყოფი იმყოფება ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ, რადგანაც შესაძლებელია ფსიქოზური დარღვევების გაძლიერება. აღწერილია ქვემო კიდურების სისხლძარღვების თრომბოზის ცალკეული შემთხვევები. | ||
| უკუჩვენება: | - მომატებული მგრძნობელობა პრეპარატის და მისი კომპონენტების მიმართ; - თავის ტვინის ქერქვეშა სტრუქტურების ფუნქციის გამოხატული ან სავარაუდო დარღვევები; - ცნობიერების მძიმე ხარისხის დარღვევა; - მძიმე ხარისხის ცერებრული ათეროსკლეროზი, თავის ტვინის ორგანული დაზიანებები. - ფეოქრომოციტომა; - თირკმელების, ღვიძლის და გულის მძიმე ხარისხის უკმარისობა; -მომატებული მგრძნობელობა სხვა ფენოთიაზინების მიმართ; - წინამდებარე ჯირკვლის ჰიპერპლაზია, მძიმე დეპრესია. - მწვავე ინტოქსიკაცია იმ საშუალებებით, რომლებიც დამთრგუნველად მოქმედებენ ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე (ალკოჰოლი, ანტიდეპრესანტები, ნეიროლეფსიურები, სედატიური საშუალებები, ანქსიოლიზური, საძილე საშუალებები და ნარკოტიკები); - პრეპარატი არ ინიშნება ბავშვებში 12 წლის ასაკის ქვევით; - პრეპარატი არ ინიშნება პაციენტებში სისხლის სისტემის დაავადებებით ან ღვიძლის უკმარისობით, ასევე პაციენტებში, რომლებიც იღებენ მსგავსი დარღვევების გამომწვევ პრეპარატებს. | ||
| ორსულობა და ლაქტაცია: | პრეპარატის გამოყენება ორსულობის პერიოდში დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც მისი სავარაუდო თერაპიული ეფექტი აღემატება ნაყოფზე მისი პოტენციური მოქმედების რისკს. ლაქტაციის პერიოდში ძუძუთი კვება უნდა შეწყდეს. | ||
| განსაკუთრებული მითითებები: | პრეპარატის დეპო ფორმა არ არის განკუთვნილი არაფსიქოზური დარღვევების სამკურნალოდ და ხანმოკლე გამოყენებისათვის (3 თვეზე ნაკლები). პრეპარატი არაეფექტურია არაადექვატური ქცევის მქონე ავადმყოფებში, რომლებსაც აღენიშნებათ ფსიქიური განვითარების მხრივ ჩამორჩენა. პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება ავდმყოფებში, რომლებსაც აღენიშნებათ კრუნჩხვითი სინდრომი, რადგანაც იგი ამცირებს კრუნჩხვების ზღურბლს, ხელს უწყობს კრუნჩხვების ან ეპილეფსიური შეტევის პროვოცირებას. პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება პაციენტებში გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებით (გულის უკმარისობა, გულის იშემიური დაავადება, გულის რითმის სახიფათო დარღვევები), ვინაიდან შესაძლებელია გამოიწვიოს არტერიული წნევის შემცირება. წნევის დაქვეითების შემთხვევაში ადრენალის გამოყენება დაუშვებელია. ფლუფენაზინი არ ინიშნება ავადმყოფებში სისხლის სისტემის დაავადებების და ღვიძლის უკმარისობის და ასევე ავადმყოფებში, რომლებიც იღებენ მსგავსი დარღვევების გამომწვევ პრეპარატებს, რადგანაც ისინი იწვევენ სიყვითლეს. პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება ავადმყოფებში თირკმელების უკმარისობით. ხანდაზმულ ან დასუსტებულ ავადმყოფებში პრეპარატი ინიშნება მინიმალურ ეფექტურ დოზებში, ვინაიდან ამ ავადმყოფებში ხშირად ვითარდება გვერდითი მოვლენები. პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება პაციენტებში ჰიპერთირეოზით, ფილტვების მძიმე დაავადებებით, პარკინსონიზმით, გლაუკომით, მძიმე ფსევდოპარალიზური მიასთენიით და პროსტატის ჰიპერტროფიით. ფლუფენაზინის გამოყენებისას შეიძლება განვი-თარდეს “ფარული” პნევმონია. ფლუფენაზინი სიფრთხილით ინიშნება პაციენტებში, რომლებიც მუშაობენ მაღალი ტემპერატურის პირობებში ან აქვთ კონტაქტი ფოსფორორგანულ ინსექტიციდებთან. პრეპარატის დეპო ფორმა უეცარი მოხსნის დროს პაციენტებში, რომლებიც ერთდროულად იღებენ ანტიპარკინსონულ საშუალებებს, აუცილებელია ამ უკანასკნელთა მიღების გაგრძელება რამდენიმე კვირის განმავლობაში. პრეპარატი ძლიერად მოქმედებს ფსიქომოტორულ რეაქციებზე, ამიტომ მკურნალობის პერიოდში აკრძალულია მუშაობა მექანიზმებთან და ავტომობილის მართვა. | ||
| ჭარბი დოზირება: | ჭარბი დოზირების შემთხვევაში ან ინტოქსიკაციის დროს შეიძლება განვითარდეს ექსტრაპირამიდული დარღვევები, მძიმე ხარისხის ჰიპოტენზია, მიოზი, ჰიპოთერმია, შარდის შეკავება, ეკგ-ს ცვლილებები და გულის რითმის დარღვევა, სედატიური ეფექტი და ცნობიერების დაბინდვა, მის საბოლოო დაკარგვამდე, რომლის დროს აღინიშნება არეფლექსია, კრუნჩხვები, კომა. სპეციალური ანტიდოტი არ არსებობს. მკურნალობა სიმპტომატურია, აუცილებელია მუდმივი კონტროლი. არითმიის შემ-თხვევაში ეფექტურია და მაგნიუმის სულფატი. ექსტრაპირამიდული დარღვევების დროს ინიშნება ანტიპარკინსონული საშუალებები ქოლინოლიზური პრეპარატების ჯგუფიდან. მძიმე ხარისხის ჰიპოტენზიის დროს ინიშნება ნორადრენალინი, ვინაიდან ადრენალინმა ფლუფენაზინის ფონზე შეიძლება შეამციროს არტერიული წნევა. | ||
| ურთიერთქმედება სხვა მედიკამენტებთან: | ფლუფენაზინის ერთდროული გამოყენება ალკოჰოლთან, ანტიჰისტამინურ პრეპარატებთან, ანტიდეპტესანტებთან, სხვა ნეიროლეფსიურებთან, სედატიურ საშუალებებთან, საძილე საშუალებებთან ან ნარკოტიკებთან, იწვევს ცენტრალური ნერვული სისტემის დათრგუნვას. ბარბიტურატები, საძილე საშუალებები, რომლებიც არ შეიცავენ ბარბიტურატებს, კარბამაზეპინი, გრიზეოფულვინი, ფენილბუტაზონი და რიფამპიცინი იწვევენ მეტაბოლიზმის ინდუცირებას. ამავე დროს, პარაცეტამოლი, ქლორამფენიკოლი, დისულფირამი, მაოს ინჰიბიტორები, სამციკლური ანტიდეპრესანტები, სეროტონინის უკუმიტაცების ინჰიბიტორები და პერორალური კონტრაცეპტივები თრგუნავენ ფენოთიაზინის მეტაბოლიზმს. ფენოთიაზინები ზრდიან გლუკოზის დონეს სისხლში. პაციენტებში შაქრიანი დიაბეტით, აუცილებელია დოზის კორექცია, რადგანაც ფლუფენაზინი მოქმედებს ნახშირწყლოვან ცვლაზე. ფლუფენაზინი ადრენალინის და სიმპათომიმეტური საშუალებების მოქმედების ანტაგონისტია და ამავე დროს ამცირებს ალფა-ადრებლოკატორების ანტიჰიპერტენზიულ ეფექტს. ლევოდოპას ანტიპარკინსონული მოქმედება მცირდება დოფამინური რეცეპტორების ბლოკადის გამო. პრეპარატმა შეიძლება შეამციროს კრუნ-ჩხვების ზღურბლი, ამიტომ ანტიეპილეფსიური საშუალებების ერთდროული დანიშვნისას აუცილებელია დოზის კორექტირება. ანტიკოაგულანტებით მკურნალობისას ფლუფენაზინმა შეიძლება გამოიწვიოს მათი მოქმედების პოტენცირება, ამიტომ რეკომენდებულია პროთრომბინის ინდექსის მუდმივი კონტროლი. პრეპარატი იშვიათად იწვევს მძიმე ჰიპოტენზიას. ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია ნორადრენალინის ინტრავენური შეყვანა. ადრენალინი არ ინიშნება ერთდროულად ფლუფენაზინთან, რადგანაც მისი ერთდროული დანიშვნა ფენოთიაზინის წარმოებულებთან არ იწვევს არტერიული წნევის მომატებას, არამედ ამცირებს მას. ამის გათვალისწინება აუცილებელია ქირურგიული ოპერაციის და ზოგადი ანეს-თეზიის ჩატარებისას. დაუშვებელია ფლუფენაზინის ერთდროული გამოყენება ანტიარითმულ საშუალებებთან ან მათი გამოყენება ხდება ექიმის კონტროლის ქვეშ. |
Page generation time: 0. 021503125 sec.
