| უნიფიცირებული დასახელება: | პროპრანოლოლიPropranolol | ||
| ა.თ.ქ. კლასიფიკაცია: | |||
C07AA05 | C გულ-სისხლძარღვთა სისტემა | ||
| 07 ბეტა- ადრენობლოკატორები | |||
| A ბეტა- ადრენობლოკატორები | |||
| A არასტეროიდული ბეტა- ადრენობლოკატორები | |||
| ანოტაცია: | |||
| ფარმაკოლოგიური თვისება: | პროპრანოლოლი მიეკუთვნება არასელექტიურ ბეტა-ადრენობლოკატორების ჯგუფს. იგი ხასიათდება ზომიერი მემბრანომასტაბილიზებელი ეფექტით. მისი მოქმედების მექანიზმი განპირობებულია ბეტა1- და ბეტა2-ადრენორეცეპტორების ბლოკადით. იგი ამცირებს სიმპათიკური იმპულსაციის ზემოქმედებას გულის ბეტა-ადრენორეცეპტორებზე, რაც აქვეითებს გულისცემის სიხშირეს (უარყოფითი ქრონოტროპული ეფექტი) და მისი შეკუმშვის ძალას (უარყოფითი ინოტროპული ეფექტი), იწვევს კატექოლამინების დადებითი ინო-და ქრონოტროპული ეფექტების დაქვეითებას. ამასთან ერთად პრეპარატი აქვეითებს ატრიოვენტრიკულურ გამტარებლობას (უარყოფითი დრომოტროპული ეფექტი) და მიოკარდის აგზნებადობას (უარყოფითი ბათმოტროპული ეფექტი). იგი ამცირებს გულის კუნთის შეკუმშვის ძალას, მიოკარდიუმის მოთხოვნილებას ჟანგბადზე და არტერიულ წნევას. ამავე დროს, მისი მოქმედების საწყის პერიოდში სისხლძარღვების საერთო პერიფერიული წინააღმდეგობა ზომიერად მატულობს. პრეპარატი იწვევს რენინის სეკრეციის შემცირებას ბეტა-რეცეპტორების ბლოკადით. ბეტა1-ადრენორეცეპტორებზე მოქმედებით პროპრანოლოლი ავლენს ანტიარითმულ ეფექტს, ხოლო ბეტა2-ადრენორეპტორების ბლოკადის შედეგად ზრდის ბრონქების ტონუსს და აძლიერებს საშვილოსნოს მიომეტრიუმის კუმშვადობას. | ||
| ფარმაკოკინეტიკა: | პროპრანოლოლი კარგად შეიწოვება პერორალური მიღებისას და შედარებით სწრაფად ელიმინირდება ორგანიზმიდან. პერორალური მიღების შემდეგ მისი ბიოშეღწევადობა შეადგენს 30%-ს (ღვიძლში “პირველი გავლის ეფექტი”, მიკროსომული დაჟანგვა). პროპრანოლოლის განაწილების მოცულობა შეადგენს 3.61 ლ/კგ-ზე. მიღებული დოზის 90-95% უკავშირდება პლაზმის ცილებს. მაქსიმალური კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში აღინიშნება მისი მიღებიდან 1-1.5 საათის შემდეგ. იგი გაივლის პლაცენტურ ბარიერს, მისი ნახევარგამოყოფის პერიოდი შეადგენს 2-3 საათს. პრეპარატი ძირითადად ელიმინირდება ორგანიზმიდან თირკმელებით (90%-მდე), უცვლელი სახით - დაახლოებით მიღებული დოზის 1%. | ||
| ჩვენება: | - არტერიული ჰიპერტენზია; - დაძაბვის სტენოკარდია; - არასტაბილური სტენოკარდია; - სინუსური ტაქიკარდია (მათ შორის ჰიპერთირეოზის დროს); - სუპრავენტრიკულური ტაქიკარდია; - წინაგულების ციმციმის ტაქისისტოლური ფორმა; - სუპრავენტრიკულური და ვენტრიკულური ექსტრასისტოლები; - ესენციური ტრემორი; - შიშის სინდრომი; - შაკიკის შეტევების პროფილაქტიკა.; - თირეოტოქსიკური კრიზი. | ||
| დოზირება და მიღების წესი: | პრეპარატი ინიშნება პერორალურად. მისი გამოყენება არ არის დამოკიდებული საჭმლის მიღებასთან. მოზრდილებისათვის ერთჯერადი საწყისი დოზა შეადგენს 40 მგ-ს, რომელსაც საჭიროების შემთხვევაში თანდათან ზრდიან 80 მგ-მდე. არასაკმარისი ეფექტის და ტოლერანტობის შემთხვევაში დოზა 3-4 დღიანი ინტერვალით თანდათანობით იზრდება. მაქსიმალური სადღეღამისო დოზა შეადგენს 320 მგ-ს, რომელიც იყოფა 3-4 მიღებაზე. | ||
| გვერდითი მოვლენები: | პროპრანოლოლის გამოყენებისას შესაძლებელია განვითარდეს: ბრადიკარდია, ატრიოვენტრიკულური ბლოკადა, გულისრევა, ღებინება, დიარეა, ყაბზობა, საერთო სისუსტე, თავბრუსხვევა, ალერგიული რეაქცია (კანის ქავილი), ბრონქოსპაზმი, დეპრესია, ჰიპოტენზია, თრომბოციტოპენიური პურპურა. ასეთ შემთხვევაში მცირდება პრეპარატის დოზა ან წყდება მისი მიღება. პრეპარატის ხანგრძლივი გამოყენებისას პერიფერიული სისხლძარღვების ბეტა-ადრენორეცეპტორების ბლოკადის შედეგად შეიძლება განვითარდეს რეინოს სინდრომი. | ||
| უკუჩვენება: | - სინუსური კვანძის სისუსტის სინდრომი; - სინუსური ბრადიკარდია (პულსი 55 დარტყმაზე ნაკლები წთ-ში); - სრული და ნაწილობრივი ატრიოვენტრიკულური ბლოკადა; - გულის მძიმე ქრონიკული უკმარისობა; - ბრონქული ასთმა; - რინიტი; - თივის ცხელება; - მიდრეკილება ბრონქოსპაზმის მიმართ; - ორსულობა; - რეინოს დაავადება; - პერიფერიული არტერიული სისხლმიმოქცევის დარღვევით გამოწვეული სხვადასხვა მაობლიტირებელი დაავადებები; - მეტაბოლური აციდოზი; - სპასტიური კოლიტი. | ||
| ორსულობა და ლაქტაცია: | ორსულობის დროს პროპრანოლოლი ინიშნება სიფრთხილით, ხოლო მშობიარობამდე 48-72 საათით ადრე მისი მიღება წყდება. ლაქტაციის პერიოდშიც იგი ინიშნება დიდი სიფრთხილით. | ||
| განსაკუთრებული მითითებები: | პრეპარატის ხანგრძლივი გამოყენების შემდეგ მისი მიღება წყდება თანდათანობით ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ. პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება ღვიძლის და თირკმელების ფუნქციის დარღვევისას, შაქრიანი დიაბეტის დროს. პაციენტებში ფეოქრომოციტომით პროპრანოლოლი ინიშნება ერთდროულად ალფა-ადრენოლიზურ საშუალებებთან. ოპერაციამდე რამოდენიმე დღით ადრე, რომელიც ტარდება ეთერის ნარკოზის გამოყენებით, პროპრანოლოლის მიღება წყდება. მისი მიღების ფონზე სახიფათოა ვერაპამილის და დილთიაზემის გამოყენება. შაქრიანი დიაბეტის დროს შეიძლება პრეპარატმა ჰიპოგლიკემიური საშუალებებით მკურნალობის ფონზე გამოიწვიოს ჰიპოგლიკემიური სიმპტომების (ტრემორი, ტაქიკარდია, ოფლდენა) შენიღბვა. | ||
| ჭარბი დოზირება: | სიმპტომები: ბრადიკარდია, გულის გამტარებლობის დარღვევა, ბრონქოსპაზმი. მკურნალობა: გამოხატული სიმპტომების განვითარების შემთხვევაში, განსაკუთრებით ძლიერი ბრადიკარდიის დროს, აუცილებელია ატროპინის სულფატის ხსნარის (1-2 მგ), ან ორციპრენალინის (0.5 მგ) ნელი ინტრავენური შეყვანა. | ||
| ურთიერთქმედება სხვა მედიკამენტებთან: | პროპრანოლოლის ჰიპოტენზიური ეფექტი ძლიერდება მისი ერთდროული გამოყენებისას ჰიპოთიაზიდთან, რეზერპინთან, აპრესინთან და სხვა ჰიპოტენზიურ საშუალებებთან. პრეპარატი ამცირებს რენინ-ანგიოტენზინის სისტემის აქტივაციას, რომელიც გამოწვეულია თიაზიდური დიურეზული საშუალებებით. იგი იწვევს თირეოსტატული საშუალებების მოქმედების პოტენცირებას, აძლიერებს უტეროტონური პრეპარატების მოქმედებას. პროპრანოლოლი სიფრთხილით ინიშნება ჰიპოგლიკემიურ საშუალებებთან (არსებობს ჰიპოგლიკემიის განვითარების საფრთხე) ერთად. პროპრანოლოლი მკვეთრად აძლიერებს ნეიროლეფსიური საშუალებების და ტრანკვილიზატორების მოქმედებას, რის გამოც იგი არ ინიშნება მათთან ერთად კომბინაციაში. |
Page generation time: 0. 020939557 sec.
