| უნიფიცირებული დასახელება: | გადოპენტეტის მჟავაGadopentetic acid | ||
| ა.თ.ქ. კლასიფიკაცია: | |||
V08CA01 | V სხვა პრეპარატები | ||
| 08 კონტრასტული ნივთიერებები | |||
| C კონტრასტული ნივთიერებები ბირთვულ-მაგნიტური რეზონანსისათვის | |||
| A პარამაგნიტური კონტრასტული საშუალებები | |||
| ანოტაცია: | |||
| ფარმაკოლოგიური თვისება: | გადოპენტენის მჟავა წარმოადგენს მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიისათვის სპეციალურად შემუშავებულ პარამაგნიტურ საკონტრასტო ნივთიერებას. იგი ხასიათდება კარგი ამტანობით და მხოლოდ იშვიათ შემთხვევებში შესაძლებელია გამოიწვიოს ადგილობრივი ან საერთო გვერდითი მოვლენები (ძირითადათ მსუბუქი ფორმით). 24 სთ-ის განმავლობაში გადოპენტენის მჟავა პრაქტიკულად მთლიანად გამთიყოფა ორგანიზმიდან თირკმელების საშუალებით. გადოპენტენის მჟავას შეყვანა ჰეპატო-ენცეფალური ბარიერის დარღვევით გამოწვეული უბნების (მაგ. გლიობლასტომა), აგრეთვე ქალასშიდა სხვა არატვინოვანი ან ზურგის ტვინის შიდა წარმონაქმნების კონტრასტირების საშუალებას იძლევა, რაც ნატიური სკანირებისაგან განსხვავებით ზრდის გამოკვლევის დიაგნოსტიკურ ღირებულებას. | ||
| ჩვენება: | თავის და ზურგის ტვინის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (მრტ) . პირველ რიგში: სიმსივნეების გამოვლენა და მათი შემდგომი დიფერენციული დიაგნოსტიკა - მენინგიომა, ნევრინომა, მათ შორის სმენის ნერვის სიმსივნეზე ეჭვის დროს, სიმსივნეები ინფილტრაციული ზრდით (მაგ. გლიომა) და მეტასტაზები; მცირე ზომის და/ან სუსტად ვიზუალური სიმსივნეების გამოვლენა; ოპერაციის ან სხივური თერაპიის შემდგომ სიმსივნის რეციდივზე ეჭვი; ისეთი იშვიათი სიმსივნეების დიფერენციული გამოსახულების მისა-ღებად, როგორიცაა ჰემანგიობლასტომები, ეპენდიმომები და ჰიპოფიზის მცირე ზომის ადენომები; პირველადი არატვინოვანი სიმსივნეების ინტრაკრანიული მდებარეობის შედარებით უფრო ზუსტი განსაზღვრა. დამატებითი სპინალური მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიისათვის: ინტრამედულური და ექსტრამედულური სიმსივნეების დიფერენციული დიაგნოსტიკა, კისტოზური ფორმის სიმსივნეების სოლიდური ნაწილების აღმოჩენა, ინტრამედულური სიმსივნეების გავრცელების დადგენა. სხეულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია: ქალას სახის ნაწილის, კისრის მიდამოს, გულმკერდის და მუცლის ღრუს, სარძევე ჯირკვლის, მენჯის ღრუს ორგანოების და აგრეთვე საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატის ჩათვლით. გადოპენტენის მჟავას საშუალებით შესაძლებელია შემდეგი დიაგნოსტიკური ინფორმაციის მიღება: - დამტკიცდეს ან გამოირიცხოს სიმსივნის, ანთების და სისხლძარღვოვანი დაზიანების არსებობა; - აღნიშნული პროცესების გავრცელების და ლოკალიზაციის დადგენა; - აღნიშნული დაზიანების შინაგანი სტრუქტურის დიფერენცირება; - ნორმალური და პათოლოგიურად შეცვლილი ქსოვილების სისხლით მომარაგების შეფასება; - სხივური თერაპიის შემდეგ სიმსივნური ქსოვილების განსასხვავებლად ნაწიბუროვანი ქსოვილებისაგან: - ხერხემლის მალთაშუა დისკის თიაქარის რეციდივის გამოვლენა ოპერაციის შემდეგ; - თირკმელების ფუნქციის შეფასება მათი მაკროსტრუქტურული მონაცემების შესაბამისად. | ||
| დოზირება და მიღების წესი: | საერთო მოთხოვნილებები: 2 სთ-ით ადრე გამოკვლევის ჩატარებამდე საჭიროა პაციენტმა თავი შეიკავოს საკვების მიღებისაგან. მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის ჩატარების დროს აუცილებელია სიფრთხილის საერთო ზომების დაცვა: - პაციენტს არ უნდა ჰქონდეს ჩადგმული კარდიოსტიმულატორი, ფერომაგნიტური ინპლანტატები და სხვა; - გადოპენტენის მჟავას საჭირო დოზა შეჰყავთ ვენაში ინექციის სახით. ინექციის დამთავრებისთანავე შესაძლებელია მაგნიტურ-რეზონანსულ ტომოგრაფიული გამოკვლევის დაწყება; - ოპტიმალური კონტრასტირება, როგორც წესი, შენარჩუნებულია პრეპარატის შეყვანიდან 45 წთ-ის განმავლობაში: - საკონტრასტო ნივთიერების სისხლძარღვებში შეყვანის დროს პაციენტი უნდა იყოს ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში; - ინექციის შემდეგ საჭიროა კიდევ მინიმუმ 30 წთ-ის განმავლობაში პაციენტზე დაკვირვება. გადოპენტენის მჟავას ამოღება შპრიცში წარმოებს უშუალოდ მისი გამოყენების წინ. გამოკვლევის ჩატარების დროს დარჩენილი საკონტრასტო ნივთიერების ნაწილის შემდგომი გამოყენება ნებადართული არ არის. კონტრასტული გამოკვლევისათვის ყველაზე მნიშვნელოვანს წარმოადგენს T1 გამოსახულებების მქონე იმპულსური თანმიმდევრობები. კრანიული და სპინალური მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია: მოზრდილებში და ბავშვებში (მათ შორის ჩვილ ბავშვებში და მოზარდებში) რეკომენდებულია გადოპენტენის მჟავას შემდეგი დოზები: ჩვეულებრივ პირობებში კარგი კონტრასტის მისაღებად და კლინიკურ-დიაგნოსტიკური ამოცანების გადასაწყვეტად საკმარისია გადოპენტენის მჟავას 0.2 მლ/კგ წონაზე შეყვანა. იმ შემთხვევაში, როდესაც გადოპენტენის მჟავას აღნიშნული დოზით შეყვანისას მაგნიტურ-რეზონანსულ ტომოგრაფიაზე არ ჩანს კეროვანი დარღვევები, მაგრამ ამ დროს მათზე ძველებურად არსებობს სერიოზული კლინიკური ეჭვი, შედარებით უფრო ზუსტი დიაგნოსტიკის მიზნით მიზან-შეწონილია გადოპენტენის მჟავას შეყვანა 30 წუთით ადრე შემდგომ მაგნიტურ-რეზონანსულ ტომოგრაფიულ გამოკვლევამდე. განმეორებითი დოზა: 0.2 მლ/კგ წონაზე გადოპენტენის მჟავა. მოზრდილებში შესაძლებელია მისი გაზრდა 0.4 მლ-მდე/კგ წონაზე. მოზრდილ პაციენტებში გადოპენტენის მჟავას მაღალი დოზებით შეყვანა (0.6 მლ/კგ წონაზე) სიმსივნეების მეტასტაზების ან მათი რეციდივების შედარებით უფრო ზუსტი დიაგნოსტიკის შესაძლებლობას იძლევა. სხეულის მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია: 2 წლამდე ასაკის ბავშვებში გადოპენტენის მჟავას გამოყენება დღეისათვის ნებადართული არ არის. ჩვეულებრივ პირობებში კარგი კონტრასტის მისაღებად და კლინიკურ -დიაგნოსტიკური ამოცანების გადასაწყვეტად საკმარისია გადოპენტენის მჟავას 0.2 მლ/კგ წონაზე შეყვანა. განსაკუთრებულ შემთხვევაში, მაგ. ვასკულარიზაციის მცირე ხარისხის მქონე პათოლოგიური წარმონაქმნების და/ან ექსტრაცელულურ სივრცეში მცირე ხარისხით შეღწევის შემთხვევაში, ოპტიმალური კონტრასტირებისათვის აუცილებელია 0.4 მლ დოზის გადოპენტენის მჟავას შეყვანა კგ წონაზე, განსაკუთრებით შედარებით სუსტი T1 გამოსახულების გამოყენების დროს. დაზიანების ან სიმსივნეების რეციდივის გამორიცხვის მიზნით მოზრდილებში შესაძლებელია 0.6 მლ/კგ წონაზე გადოპენტენის მჟავას შეყვანა. | ||
| გვერდითი მოვლენები: | გადოპენტენის მჟავას შეყვანის შემდეგ ერ-თეულ შემთხვევებში აღინიშნება გულისრევა, ღებინება, აგრეთვე ალერგიის მსგავსი რეაქციები კანზე და ლორწოვან გარსზე. აღნიშნულ რეაქციებს ხშირად ადგილი აქვს ალერგიული რეაქციების მიმართ მიდრეკილ პაციენტებში. იშვიათად - ანაფილაქსიური რეაქციები, შოკით დამთავრებული. გართულებების შემთხვევაში, ოპერატიული რეაგირებისათვის მნიშვნელოვან ფაქტორს წარმოადგენს შესაბამისი მედიკამენტების და ინსტრუმენტების მზადყოფნა (მათ შორის, საინტუბაციო მილი და ხელოვნური სუნთქვის აპარატი). იშვიათად აღინიშნება ვენაპუნქციით ან საკონტრასტო ნივთიერებით გამოწვეული ხანმოკლე ცხელების შეგრძნება ან მსუბუქი ტკივილი რეაქციის ადგილზე. ერთეულ შემთხვეღებში აღინიშნება კრუნჩხვები (მიზეზი უცნობია). შესაძლებელია აგრეთვე თავის ტკივილი, სისხლძარღვების გაფართოვება, თავბრუსხვევა, შემცივნება და გონების დაკარგვა (მიზეზი უცნობია). ბოლუსური ინექციის დროს შესაძლებელია გემოს შეგრძნების დროებითი ცვლილება. გადოპენტენის მჟავას პარავაზალურად შეყვანისას ჰიპეროსმოსური ხსნარი იწვევს ლოკალური ტკივილის შეგრძნებას 20 წთ-ის განგავლობაში. | ||
| უკუჩვენება: | დადგენილი არ არის. | ||
| ორსულობა და ლაქტაცია: | დღეისათვის არ არსებობს მონაცემები ორსულობის დროს, გადოპენტენის მჟავას შეყვანისას ორგნიზმში რაიმე სერიოზული რისკის შესახებ. დადგენილია, რომ გადოპენტენის მჟავა მცირე რაოდენობით ექსკრეგირებს დედის რძეში, ამიტომ ორსულობის და ლაქტაცის დროს გადოპენტენის მჟავას დანიშვნისას საჭიროა განსაკუთრებული სიფრთხილე. | ||
| განსაკუთრებული მითითებები: | ალერგიული რეაქციების მიმართ მიდრეკილ პაციენტებში გადოპენტენის მჟავა ინიშნება განსაკუთრებული სიფრთხილით, რადგან ცდებით დადგენილია, რომ სწორედ აღნიშნუღი ჯგუფის პაციენტებს ხშირად აღენიშნებათ პრეპარატის მიმართ მომატებული მგრძნობელობა. გადოპენტენის მჟავა სიფრთხილით ინიშნება თირკმელების ფუნქციის მძიმე დარღვევის შემთხვევაში, რადგან საკონტრასტო ნივთიერებების გამოყოფა ორგანიზმიდან მიმდინარეობს თანდათან, ან შედარებით ნელა. საკონტრასტო ნივთიერების შეყვანით თირკმელების ფუნქციის გაუარესება ან სხვა გვერდითი მოვლენები არ აღინიშნება. მიუხედავად ამისა, განსაკუთრებით სერიოზულ შემთხვევებში ორგანიზმიდან პრეპარატის გამოსადევნად რეკომენდებულია ჰემოდიალიზის რომელიმე მეთოდის გამოყენება. გადოპენტენის მჟავას შეყვანის შემდეგ ცალკეულ შემთხვევაში შესაძლებელია სისხლის პლაზმაში რკინის და ბილირუბინის მაჩვენებლების უმნიშვნელო მომატება. მომდევნო 24 სთ-ის განმავლობაში აღნიშნული მაჩვენებლები უსიმპტომოდ მცირდება საწყის მნიშვნელობამდე. სისხლის შრატში რკინის შემცველობის განსაზღვრის დროს კომპლექსონომეტრული მეთოდებით (მაგ. ბატოფენანტროლინის მეშვეობით) პირველი 24 სთ-ის განმავლობაში შესაძლბელია რაოდენობრივი მაჩვენებლების შემცირება, რაც ხსნარში არსებული დიეთილენტრიამინპენტაძმარმჟავასაგან თავისუფალი საკონტრასტო ნივთიერების არსებობით აიხსნება. |
Page generation time: 0. 022045471 sec.
